เรื่องที่
2 การมีส่วนร่วมในการวางแผนพัฒนาตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคม
การมีส่วนร่วม หมายถึง
การเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในทุกขั้นตอนของการพัฒนาทั้งในการแก้ไขปัญหาและป้องกันปัญหา
โดยเปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมในการเกิดริเริ่ม ร่วมกำหนด นโยบาย ร่วมวางแผน ตัดสินใจและปฏิบัติตามแผน
ร่วมตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐทุกระดับร่วมติดตาม ประเมินผลรับผิดชอบในเรื่องต่าง ๆ
คันมีผลกระทบคับประชาชน ชุมชนและเครือข่ายทุกรูปแบบในพื้นที่
การมีส่วนร่วมของประชาชน (Public
Participation) หมายถึง กระบวนการที่ประชาชนและผู้ที่เกี่ยวข้องมีโอกาสได้เข้าร่วมในการแสดงทัศนะ
ร่วมเสนอปัญหา ประเด็นสำคัญที่เกี่ยวข้อง ร่วมคิด แนวทางร่วมแก้ไขปัญหาและร่วมในกระบวนการดัดสินใจ
การที่สังคมจะพัฒนาได้อย่างมีคุณภาพจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเริ่มด้นที่จะทำการพัฒนา
หน่วยที่ย่อยที่สุดของสังคมก่อน ซึ่งได้แก่ การพัฒนาคน การพัฒนาในลำดับต่อมาเริ่มกันที่ครอบครัว
และต่อยอดไปจนถึงชุมชน สังคม และประเทศ
1.
การพัฒนาตนเอง และครอบครัว
การพัฒนาตนเอง หมายถึง
การพัฒนาตนเองด้วยตนเอง หรือการสอนใจตนเองในการสร้าง อุปนิสัยที่ดี
ซึ่งจะส่งผลให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและทำให้สังคมเกิดความสงบสุข
การพัฒนาครอบครัว หมู่บ้าน ตำบล อำเภอ
จังหวัด และประเทศ การพัฒนาสังคมในหน่วยย่อย นำไปสู่การพัฒนาสังคมที่เป็นหน่วยใหญ่
มักจะมีจุดเริ่มด้นที่เหมือนกัน คือ การพัฒนาที่ตัวบุคคล ถ้าประชาชนได้รับการพัฒนาให้เป็นบุคคลที่มีจิตใจดีงาม
มีความเอื้อเพื่อ มีคุณธรรม รู้จัก การพึ่งพาตนเอง มีความร่วมมือร่วมใจ
มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีความเชื่อมั่นในถูมิปัญญาของตนเอง
และพร้อมที่จะรับความรู้ใหม่ๆ ซึ่งการพัฒนาคนที่ดีที่สุด คือ การรวมกลุ่มประชาชนให้เป็นองค์กรเพื่อพัฒนาคนในกลุ่ม
เพราะกลุ่มคนนั้นจะก่อให้เกิดการเรียนรู้ เกิดการคิดและแก้ปัญหา หรือกลุ่มที่พัฒนาด้านบุคลิกภาพของคนในการทำงานร่วมกัน
จะช่วยให้คนได้เกิดการพัฒนาในด้านความคิด ทัศนคติ ความมีเหตุผล
ซึ่งเป็นรากฐานที่สำคัญของระบอบประชาธิปไตย
2.
การพัฒนาชุมชน และสังคม
การพัฒนาชุมชนและสังคม หมายถึง
การทำกิจกรรมที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตของทุกคนในชุมชนร่วมกัน ดังนั้น การพัฒนาชุมชนและสังคม
จึงต้องใช้การมีส่วนร่วมของประชาชน ร่วมกันคิด เกี่ยวกับปัญหาต่างๆ ตัดสินใจร่วมกันในกิจกรรมที่เป็นปัญหาส่วนรวม
เหตุที่ต้องให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม เนื่องจากประชาชนรู้ว่า ความต้องการของเขาคืออะไร
ปัญหาคืออะไร และจะแก้ปัญหานั้นอย่างไร ถ้าประชาชนช่วยกันแก้ปัญหา
กิจกรรมทุกอย่างจะนำไปสู่ความต้องการที่แท้จริง
หลักการพัฒนากับการมีส่วนร่วมของประชาชน
1. การมีส่วนร่วมในการค้นหาปัญหาและสาเหตุของปัญหา
เป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด เพราะถ้าประชาชนไม่สามารถเข้าใจปัญหาและหาสาเหตุของปัญหาด้วยตนเองไม่ได้
กิจกรรมต่างๆ ที่ตามมาก็จะไม่เกิดประโยชน์ เนื่องจากประชาชนขาดความรู้ ความเข้าใจ
และไม่สามารถมองเห็นความสำคัญของกิจกรรมนั้น
2. การมีส่วนร่วมในการวางแผนการดำเนินงาน
ในการวางแผนการดำเนินงานหรือกิจกรรม เจ้าหน้าที่ของรัฐควรที่จะต้องเข้าใจประชาชน
และเข้าไปมีส่วนร่วมในการวางแผน โดยคอยให้คำแนะนำ ปรึกษา
หรือชี้แนะกระบวนการดำเนินงาน ให้กับประชาชนจนกว่าจะเสร็จสิ้นกระบวนการ
3. การมีส่วนร่วมในการลงทุนและปฏิบัติงาน
เจ้าหน้าที่รัฐควรจะช่วยสร้างแรงบันดาลใจและจิตสำนึกให้ประชาชน โดยให้รู้สึกถึงความเป็นเจ้าของให้เกิดสำนึกในการดูแลรักษาหวงแหนสิ่งนั้น
4. การมีส่วนร่วมในการติดตามและประเมินผลงาน
ควรให้ประชาชนได้เข้ามามีส่วนร่วมในการติดตามและประเมินผลงาน เพื่อที่จะสามารถบอกได้ว่างานที่ทำไปนั้นได้รับผลดีเพียงใด
ก่อให้เกิดประโยชน์หรือไม่ ดังนั้น ในการประเมินผลควรที่จะต้องมีทั้งประชาชนในชุมชนนั้น
และบุคคลภายนอกชุมชนช่วยกันพิจารณาว่า กิจกรรมที่กระทำลงไป
นั้นเกิดผลดีหรือไม่ดีอย่างไร ซึ่งจะทำให้ประชาชนเห็นคุณค่าของการทำกิจกรรมนั้นร่วมกัน
ตัวอย่าง
เรื่องการบริหารจัดการของเสียโดยเตาเผาขยะและการบำบัดของเสียของเทศบาลนครภูเก็ต
จังหวัดภูเก็ต
สืบเนื่องจากปริมาณขยะที่มีมากถึง 500 ตัน/วัน
ซึ่งเกินความสามารถในการกำจัดโดยเตาเผาที่ มีอยู่สามารถกำจัดขยะได้ 250 ตัน/วัน
หลุมกลบขยะของเทศบาลมีเพียง 5 บ่อ ซึ่งถูกใช้งานจนหมด และไม่สามารถรองรับขยะได้อีก
ประชาชนได้เข้าไปมีส่วนร่วมโดยให้ความร่วมมือในการกัดแยกขยะก่อนทิ้ง ซึ่งแยกตาม
ลักษณะของขยะ เช่น
1. ขยะอินทรีย์
หรือขยะเปียกที่สามารถย่อยได้ตามธรรมชาติ เทศบาลนครภูเก็ต ได้นำไปทำ
ปุ๋ยสำหรับเกษตรกร
2. ขยะรีไซเคิล เช่น แก้ว พลาสติก
กระดาษ ทองแดง เป็นด้น นำไปจำหน่าย
3. ขยะอันตราย เช่น ถ่านไฟฉาย หลอดไฟ
เป็นด้น นำไปฝังกลบและทำลาย
4. ขยะทั่วไปที่จะนำเข้าเตาเผาขยะเพื่อทำลาย
ในการจัดกระบวนการดังกล่าว
ส่งผลให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการส่งเสริมสิ่งแวดล้อมที่ดี ให้กับจังหวัดภูเก็ต
อีกทั้งเป็นการบูรณาการในการดำเนินกิจกรรมร่วมกันระหว่างส่วนราชการเทศบาลนครภูเก็ต
และภาคประชาชนเป็นการสร้างการมีส่วนร่วมระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับประชาชน
ในการร่วมกันสร้างสรรค์สิ่งแวดล้อมที่ดีต่อกัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น